YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR: DİN {2}

Sara YANAROCAKEkin biçme zamanından başlayarak yedi hafta sayacaksınız. Sonra Tanrınız RAB`bin sizi kutsadığı oranda vereceğiniz gönülden sunularla O`nun için Haftalar Bayramı`nı (Şavuot) kutlayacaksınız. Yasanın Tekrarı 16:10Rut şöyle karşılık verdi: "Seni bırakıp geri dönmemi isteme! Sen nereye gidersen ben de oraya gide

Kavram
9 Ocak 2008 Çarşamba

Yusuf BESALEL

Avrupa’daki aydınlanma ve emansipasyon ile birlikte, eğitimli Yahudiler’in büyük bir kısmı, Hıristyan dinine girmişler ve bunu yaşamlarında ileriye gitmenin tek yolu olarak görmüşlerdir. Getolardaki dışlanan Yahudiler de Yahudiliği terketmişlerdir.
Geleneğe göre, dinini değiştirmiş bir kişi ölmüş olarak telaki edilir. Hatta akrabaları onun için yas bile tutarlar. Dönen kişi, gerçekten öldüğünde böyle bir yas uygulanmaz. Aslında Alaha’ya (Yahudi dini hukuku) göre, dönen bir Yahudi gene Yahudi olarak kalır. Hıristyan dininin başlıca kiliseleri, Yahudiler’I Hıristyan yapma yolundaki misyonerliği Soykırım’dan (Holokost) sonra önemli ölçüde durdurmuşlardır.

Dinle İlgili Başka Tabirler:
Haham: Tevrat ve diğer hikmet konularında bilgili kişidir. Yahudi cemaatlerinin çoğunda özellikle Sefaradlar’da; dinbilginlerine, öğretmenlere, şohet (helâl hayvan kesen) veya benzeri bilgili kişiye verilen haham adı; İbranice’de zeki, akıllı anlamına gelir.
Rabi: (Üstadım) Nitelikli bir Yahudi din yetkilisi ve öğretmenin ünvanı. Mişna döneminde bu tâbir, saygı ifadesiydi ve Sanhedrin’e seçilmiş üyelerinin adıydı. Bâbil’deki aynı konumdaki üyeler, "Rav" ünvanına sahipti. Daha sonraları Yeşivot’ta (din akademileri) yapılan sınav sonucunda veya yetkili Rabiler’ce bu ünvan verilmeye başlandı. İspanya’dan Yahudiler’in kovulmasından sonra, Rabiler başka bir iş yapmadıklarından, geçimlerini cemaat sağlamaya başladı. Rabiler dinsel ve sosyal konularda yargıya varabiliyorlar ayrıca başlıca bayramlarda deraşa (vaaz) da verebiliyorlardı. Rabilerin yetkileri bazen bir taşra bölgesini kapsayabiliyordu. Aydınlanma ve emansipasyon döneminde Rabilerin yargı işlemi kalktı. 19. Yüzyıldan itibaren Rabiler’i yetiştirecek modern Rabinik Seminerler kuruldu. ABD’de ise çeşitli akımlar (Ortodoks, Conservative, Reform ve Reconstructionist), kendi özgün rabinik örgütlerini oluşturdular. Sefaradi ve Doğu Yahudi cemaatlerinde; evlenme, boşanma, din değiştirme vb. konular için resmi bir kurum olan Hahambaşılık mevcuttur ve Rabiler maaşlıdır. İsrail’deki resmi Hahambaşılık ise Ortodoks olup, diğer akımları tanımaz. Rabiler, Yeşivot mezunudurla.
Sanhedrin: Yunanca’dan gelen ve Yaşlılar Konseyi veya Büyük Meclis anlamına gelen kelime. İkinci Bet-Amikdaş döneminin dinsel ve yasa koyucu kurumudur. Nasi adlı başkan ve büyük dini yöneticiden oluşan bir çift (Zug) yüksek memur tarafından başkanlığı sağlanan Sanhedrin, 71 üyeden oluşurdu ve Yeruşalayim’de Bet-Amikdaş’ın yanında toplanırdı. Sanhedrin en yüksek adalet organıydı ve temel suç davaları Alaha’yla ilgilenirdi. Ayrıca 23 erkekten oluşan "Küçük Sanhedrin", kentlerde vazife görürdü ve bireysel suçlara, arazi davalarına, para cezalarına, vb. bakardı.

devam edecek...
Kaynakça: "Yahudilik Ansiklopedisi",
Cilt I, II, III,Yusuf Besalel